༄༅།།མཚོ་སྔོན་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྡེ་ཁུལ་བཅོས་སྐྱོང་ཐད་ཐབས་ལམ་གསར་པ་མུ་མཐུད་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་པ།

འདི་ག་ཚགས་པར་གྱི་གསར་འགོད་པ། ཝང་མེ།

འདི་ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་གཉིས་རིང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་ཅང་སུའུ་འཐུས་མི་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཞིབ་ལ་ཞུགས་སྐབས། གཞི་རིམ་གྱི་འཐུས་མི་ཚོ་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་ནས་སྡེ་ཁུལ་གྱི་དོན་དག་ཐུགས་ལ་བཞག་སྟེ། “སྡེ་ཁུལ་གྱི་གཞི་ཁྱོན་ཇི་ཙམ་ཡོད་དམ། སྒྱུར་བཀོད་གང་འདྲ་བྱུང་ངམ། ཚང་མར་གློག་སྐས་སྒྲིག་སྦྱོར་ཐུབ་ཡོད་དམ། མི་སེར་གྱི་རེ་འདོད་ཆེན་པོ་འདུག་གམ”ཞེས་པ་སོགས་བཀའ་འདྲི་ཞིབ་ཕྲ་གནང་བ་རེད།

སྡེ་ཁུལ་ཆུང་ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་མི་སེར་གྱི་སྐྱིད་སྡུག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ལ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་དང་ཡང་འབྲེལ་བ་ཡོད། ཚོགས་འདུ་གཉིས་འཚོགས་རྗེས། འདི་ག་ཚགས་པར་གྱི་གསར་འགོད་པ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསྐྱོད་དེ་སྡེ་ཁུལ་བཅོས་སྐྱོང་ཁྲོད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་གསར་པ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་པའི་སྐོར་བཅར་འདྲི་བྱས་པ་ཡིན།

རྩོམ་སྒྲིག་པ།

སྡེ་ཁུལ་གྱི་ལས་དོན་ཁྱིམ་ཚང་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གྲོང་མི་མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི“མཐའ་མའི་འགག་གནད”དེ་རེད། སྡེ་ཁུལ་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་མི་འདང་བ་དང་ཁུལ་ཆུང་རྙིང་པའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་རྙིང་པ་ཆགས་པ་སོགས་གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་ཐད་རྒྱུན་དུ་ཐོན་པའི་དཀའ་གནད་ལ་དམིགས་ནས། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་སྡེ་ཁུལ་བཅོས་སྐྱོང་དང་ཞབས་ཞུ་གནད་སྨིན་ཅན་དང་ཞིབ་ཚགས་ཅན་གྱི་ཆུ་ཚད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དེ་བས་སྟབས་བདེ་དང་། དེ་བས་སྐྱིད་སྣང་དོད་པ། དེ་བས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་བཅས་ཡོང་བར་འབད་ཡོད།

རིགས་དབྱེ་དཀའ་གནད་བསལ་ནས་མང་ཚོཌ་ཀྱི་དགོས་མཁོ་གནད་སྨིན་ངང་བསྐངས་པ།

ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་བྱང་ཆུས་ཁྲའོ་དབྱང་ཁྲོམ་གཞུང་གི་ཅིན་ཤིའུ་ཅང་ནན་ཁུལ་ཆུང་གི་ར་སྐྱོར་ཕྱི་རོལ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཟམ་ལམ་དང་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་གནད་ཆེ་ས་ཞིག་རེད།

ཁྲའོ་དབྱང་ཁྲོམ་གཞུང་ཆི་ལན་ལམ་སྡེ་ཁུལ་ནུབ་མའི་ཏང་ཀྲི་པུའུ་བཞི་པའི་ཧྲུའུ་ཅི་ལི་ཅིན་ཧྥུ་ཡིས་ར་སྐྱོར་ནི་སྡེ་ཁུལ་ཡུལ་མིའི་བདེ་འཇགས་སྲུང་རགས་རེད། ལོ་བཅུ་ཕྲག་སོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཅིན་ཤིའུ་ཅང་ནན་ཁུལ་ཆུང་གི་ལྕགས་རར་བཙའ་བརྒྱབ་ནས་ལུག་ཆོག་ཆོག་རེད་ཅེས་བཤད།

ལྕགས་ར་གསར་པ་བརྗེས་བསམ་ཡང་། གྲོན་དངུལ་འདང་ངེས་མེད་སྟབས་ལི་ཅིན་ཧྥུ་ཅི་བྱ་གཏོལ་མེད་དུ་གྱུར།

རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་རྙིང་པ་ཆགས་པ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྡེ་ཁུལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་འཕྲད་པའི་གནད་དོན་ཞིག་རེད། གནད་དོན་རྙིང་པ་ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་བསམ་ཕྱོགས་གསར་པ་འདོན་རྒྱུའི་ཐད་ཟི་ལིང་གྲོང་ཨུད་རྩ་འཛུགས་པུའུ་ཡིས“སྡེ་ཁུལ་རིགས་དབྱེ་དོ་དམ”གྱི་བྱ་ཐབས་དེར་བརྟེན་ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་རེད།

ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་རིགས་དབྱེ་དགོས་སམ།

ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་སྡེ་ཁུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་མི་འདྲ་བར་གཞིགས་ནས། ས་ཁོངས་ཀྱི་གནས་ཡུལ་དང་། མི་འབོར། ཁུལ་ཆུང་གི་གཞི་ཁྱོན་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་ཕྱོགས་བསྡུས་བསམ་གཞིག་བྱས་ཏེ། ཡུལ་བབ་དང་བསྟུན་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱི་སྡེ་ཁུལ“A B C D”བཅས་རིགས་བཞི་ལ་དབྱེ་བ་དང་། སྡེ་ཁུལ་180ཡི་ཐུན་མོང་རང་བཞིན་དང་རང་གཤིས་ཀྱི་གནད་དོན་སྣ་ཚོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་སྡེ་ཁུལ་མི་འདྲ་བར་འཚམ་པའི་གནད་སྨིན་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་བཟོས་པ་རེད།

ཆི་ལན་ལམ་སྡེ་ཁུལ་ནུབ་མའི་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་དང་གྲོང་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་ཐུའོ་ཤང་ཀྲེན་གྱིས“ང་ཚོའི་སྡེ་ཁུལ་གྲོང་ཁུལ་རྙིང་པར་གནས་པ་དང་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་རྙིང་པ་རྙིང་རྐྱང་ཆགས་པས་གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་ཇུས་གཞི་དང་ཆེད་མངགས་མི་སྣས་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་རྩད་ཞིབ་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་ལྟར། Bརིགས་ཀྱི་སྡེ་ཁུལ་དུ་དབྱེ་ཡོད། ད་ལོ་མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་ཆེད་དོན་གྲོན་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་10མང་དུ་བཏང་ཡོད། གྲོན་དངུལ་འབྱོར་མ་ཐག་ཁོང་ཚོས་འཕྲལ་དུ་ཆེད་དངུལ་དེ་དག་ཅིན་ཤིའུ་ཅང་ནན་ཁུལ་ཆུང་གི་ར་སྐྱོར་གསར་བརྗེས་ཐད་སྤྱོད་རྒྱུ་རེད”ཅེས་བཤད།

ད་ཆ་ཅིན་ཤིའུ་ཅང་ནན་ཁུལ་ཆུང་དུ་ར་སྐྱོར་གསར་རྐྱང་བརྗེས་པས་ཧ་ཅང་བརྟན་པོ་ཡོད། གྲོང་མིས་དགའ་སྤྲོ་ཆེན་པོས“ར་སྐྱོར་གསར་པ་བརྗེས་པས་ཁུལ་ཆུང་ཧྲིལ་པོ་སྐྱིད་སྣང་དོད་དུ་ཕྱིན་འདུག བདེ་འཇགས་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པ་ཞིག་འདུག”ཅེས་བཤད།

ཚོགས་སྒྲིག་གཤམ་སྐྱོད་ཀྱིས་སྡེ་ཁུལ་གྱི་ཞབས་ཞུ་བ་མང་དུ་བཏང་བ།

དེ་སྔ། གྲོང་བྱང་ཆུས་ཁྲའོ་དབྱང་ཐང་ཆེན་དུ་ས་སྲོད་དུ་འཆར་རིམ་བཞིན་གང་སར་ཁྲོམ་བཀྱག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཁེངས་པས་མ་གཞི་གཙང་སྦྲ་ལྡན་པའི་ཐང་ཆེན་དེ་ཟང་ཟིང་དུ་གྱུར་ཡོད། ཐང་ཆེན་འགྲམ་གྱི་ཆི་ལན་ལམ་གྱི་སྡེ་ཁུལ་ནུབ་མར་རྟག་ཏུ་ཉེ་འཁོར་གྲོང་མིའི་ཞུ་གཏུག་འབྱོར་གྱི་ཡོད་སྟབས་སྡེ་ཁུལ་གྱི་ལས་དོན་པས་ཁ་ཏ་བསླབ་བྱ་ཐེངས་མང་བྱས་རུང་ཕན་པ་དེ་ཙམ་ཐོན་གྱི་མེད།

རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཐུག་ཡོད་དམ།

ཐུའོ་ཤང་ཀྲེན་གྱིས“གཅིག་ནས་འཚོ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་དང་གཞན་ཞིག་ནས་མང་ཚོགས་ལ་བསུན་པོ་བཟོ་གི་ཡོད། དེ་དག་ཚང་མ་ནི་ང་ཚོའི་སྡེ་ཁུལ་གྱི་མི་རེད། ཚོང་ཁྲོམ་ཆུང་ནའང་དམངས་འཚོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས། སྡེ་ཁུལ་གྱི་ལས་དོན་པས་ཁ་ཏ་བསླབ་བྱ་བྱེད་པ་ལས་དོ་དམ་བྱེད་མི་ཐུབ་པས་འབྱུང་རྩ་ནས་ཐག་གཅོད་ཐུབ་ཀྱི་མེད། ལས་དོན་པ་མི་འདང་བ་དེ་ཡང་དཀའ་གནད་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད”ཅེས་བཤད།

གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་སམ།

གྲོང་བྱང་ཆུས་གྲོང་ཁྱེར་དོ་དམ་ཅུས་ཁྲའོ་དབྱང་རུ་འབྲིང་གི་རུ་དཔོན་འབྲིང་བ་ཀུའོ་ཝུན་ཅེ་ཡིས། སྤྱི་བདེ་དང་གྲོང་ཁྱེར་དོ་དམ་སོགས་སྡེ་ཚན་བཞི་ཡིས་སྡེ་ཁུལ་དུ་གཞུང་དོན་སྒྲུབ་པ་དང་ཚང་མས་མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་བསྒྲིགས་ནས་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཁྲའོ་དབྱང་ཐང་ཆེན་དང་ཐག་ཉེ་སའི་ཐང་ཆེན་ཐོག་ཁྲའོ་ཤིས་ཁྲོམ་བཀྱག་བཙུགས་ནས་མི་མང་བའི་དུས་སུ་ཁ་ཐོར་དུ་ཁྲོམ་བཀྱག་གཅིག་སྡུད་ཀྱིས་བཀོད་སྒྲིག་ལུགས་མཐུན་བྱེད་པ་དང་ཁྲོམ་བཀྱག་གི་དངུལ་ལེན་གྱི་མེད་ཅེས་བཤད།

ཕན་འབྲས་གང་འདྲ་བྱུང་ཡོད་དམ།

“ཉིན་ལྟར་ལས་ཀ་གྲོལ་རྗེས་ཁྱིམ་དུ་ཁ་ལག་བཟོ་དགོས་པས་ལམ་འགྲམ་ནས་ཚལ་ཉོས་ཚེ་སྟབས་བདེ་པོ་ཡོད་རུང་། ཁྲོམ་བཀྱག་ཆུང་ཆུང་གི་ཚལ་གྱི་རིན་གོང་སྐབས་རེ་མཐོ་ལ་སྐབས་རེ་དམའ་བ་མ་ཟད། སྐབས་རེ་ད་དུང་རྒྱ་མའང་ཆད་ཀྱི་ཡོད། ཚད་ལྡན་གྱི‘ཁྲའོ་ཤིས་ཁྲོམ་བཀྱག’བཙུགས་པ་ནས་བཟུང་ང་བློ་བདེ་པོ་འདུག”ཅེས་ཁྲའོ་དབྱང་ཐང་ཆེན་ཉེ་འགྲམ་དུ་སྡོད་མཁན་མཁྱེན་ལྡན་མ་ལི་ལགས་ཀྱིས་དོ་དམ་ལེགས་སྒྱུར་བྱས་རྗེས་ཀྱི་སྟབས་བདེའི་ཚོར་སྣང་བཤད།

“ཚོང་ཁྲོམ་འདོན་མཁན་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་མང་དུ་གཏོང་བ་མ་ཟད། ད་དུང་སྡེ་ཁུལ་ཡུལ་མིའི་ཉོ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཡང་སྐོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད”

དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་བྱས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྲུན་པ།

ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་སྡེ་ཁུལ་གྱི་དང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་ནང་ཡུལ་མི་ཞུགས་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས་ཡུལ་མི་དེ་སྔའི་སྡེ་ཁུལ་བཅོས་སྐྱོང་གི་ལྟ་མཁན་དང་སྒུག་སྡོད་མཁན་ཞིག་ནས་ད་ལྟའི་ཞུགས་མཁན་དང་འཛུགས་སྐྲུན་པར་བསྒྱུར་བར་བྱས་པ་རེད།

“རྨོ་བོ་ཏེང་ལགས། ཉེ་དུས་གཟུགས་པོ་གང་འདྲ་འདུག་གམ། ང་ཚོས་ཁྱེད་རང་ལ་ཁྲག་ཤེད་བལྟས་ནས་ཉེ་དུས་ཁྱེད་རང་གི་གཟུགས་པོའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་ཞོར་གླ་ཕོགས་ཞིབ་བཤེར་གྱི་འགྲོ་ལུགས་གཉེར་རོགས་བྱས་ཆོག”ཅེས་ཆི་ལན་ལམ་སྡེ་ཁུལ་ནུབ་མའི་དང་བླངས་པ་ལི་ཅ་རུའུ་དང་ཀྲང་ཝུན་ཅིན་གཉིས་ཀོང་མིང་སྡེ་ཁུལ་དུ་ཁེར་སྡོད་རྒན་རྒོན་རྨོ་བོ་ཏེང་ལགས་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་ཡོང་ནས་ཅ་ལག་བསྡུ་གསོག་དང་གཙང་སྦྲ་བྱེད་རོགས་དང་ཁོང་དང་མཉམ་དུ་ཅི་འཕྲོས་མོལ་འཕྲོས་བྱས་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ཁོང་ལ་འཚོ་བའི་མཁོ་ཆས་ཀྱང་ཉོ་རོགས་བྱས་པ་རེད།

“མ་གཞི་ལྟ་རྟོག་བྱེད་མཁན་ཡོད་རུང་། ངས་དང་བླངས་པ་ཁྱིམ་དུ་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད” སྡེ་ཁུལ་གྱི་དང་བླངས་པའི་བརྩེ་སེམས་ཟབ་པའི་ཞབས་ཞུ་ལས་ཁོང་གི་ངོ་གདོང་ནས་དགའ་སྤྲོའི་འཛུམ་མདངས་མངོན། ལོ་86ལ་སླེབས་པའི་རྨོ་བོ་ཏེང་ལགས་ཀྱི་བཟའ་ཟླ་དང་བུ་སྔ་རྟིང་ཏུ་ཚེ་ལས་འདས་པ་དང་ལོ་གཉིས་ཀྱི་གོང་ཁོང་ལ་སྟབས་མ་ལེགས་པར་གྲིབ་སྐྱོན་ཕོག་སྟེ་སྨན་བཅོས་བྱས་ནའང་སྔར་བཞིན་འགྲོ་སྐྱོད་མི་བདེ་བར་གྱུར། དང་བླངས་པས་གཟའ་འཁོར་རེར་ཁྱིམ་དུ་རོགས་པ་བྱེད་པར་ཐེངས་རེ་སྐྱོད་ཀྱི་ཡོད།

ཐོའུ་ཤང་ཀྲེན་གྱིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར། སྡེ་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་མིའི་དང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་སྤྲོ་སེམས་འཕེལ་བར་བྱ་ཆེད། ཆི་ལན་ལམ་སྡེ་ཁུལ་ནུབ་མ་ཡིས་དང་བླངས་པའི་སྐར་གྲངས་བརྗེ་རེས་ལམ་སྲོལ་བཟོས་ནས་སྡེ་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་མི་དང་བླངས་ཞབས་ཞུར་ཞུགས་རྒྱུར་སྐུལ་མ་གཏོང་བ་དང་། དང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་དུས་ཚོད་རིང་ཐུང་ལྟར་གཅེས་སེམས་དངུལ་ཁང་ནས་གཅེས་སེམས་སྐར་གྲངས་དང་མཚུངས་པའི་འཚོ་བའི་མཁོ་ཆས་བརྗེ་པོ་རྒྱག་ཆོག་གི་ཡོད། མིག་སྔར་ཏང་ཡོན་349དང་བླངས་ཞབས་ཞུར་ཞུགས་ནས་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་གཏོད་དང་། སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་། སྡེ་ཁུལ་འཆམ་མཐུན་བཅས་ཀྱི་ཆེད་མཉམ་ཤུགས་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ཡོད།

(བདེ་སྐྱིད་ཀྱིས་བསྒྱུར། གནམ་ཕྱུག་རྒྱལ་གྱིས་ཞུས)