༄༅།།སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྙན་ཞུ།

     གསུམ་ནས་འདོན་སྤྲོད་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུབ་ཚུལ་རང་བཞིན་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་བ་དང་། དངོས་གཞིའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གསོན་ཤུགས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་རྒྱས་སུ་བཅུག་ཡོད། “འདོར་འཛུགས་གཅོག་གསུམ་”བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། ངར་ལྕགས་དང་། རྡོ་སོལ་ལས་རིགས་ཚོང་ར་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བར་ཐོན་ནུས་དོར་བའི་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་ཡོད། མ་དངུལ་འཇོག་ཐབས་བརྟན་པོར་བྱས་ཤིང་། བཟོ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ལ་མ་རྩ་འཇོག་པ་དང་། དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་མ་རྩ་འཇོག་པའི་མྱུར་ཚད་མངོན་གསལ་འཕེལ་ཡོད། གྲོང་མིའི་འཛད་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་བཏོན་ཡོད། “འཕྲིན་སྦྲེལ་དྲ་བ་+”ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་བ་དང་། ལག་རྩལ་གསར་པའི་མ་དཔེ་གསར་པར་བརྟེན་ནས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཐོན་ལས་བསྒྱུར་བཀོད་བྱས་ཡོད། ལས་ཁུངས་ཁུ་བསྡུ་དང་ཁྲལ་གྲོན་གཅོག་རིགས་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་ཡོད། སྲིད་འཛིན་གྱི་ཆོག་འཐུས་དོན་དག་ཁག་གཅིག་མེད་པར་བཟོས་པ་དང་། “འཛིན་དཔང་དབྱེ་འབྱེད་”ཀྱི་སྒྱུར་བཅོས་རྒྱལ་ཡོངས་ཁྱོན་དུ་ལག་ལེན་བྱས་ནས། ཁེ་ལས་འཛུགས་གཉེར་བྱེད་ཡུན་ཇེ་ཐུང་དུ་བཏང་ཞིང་། བཟོ་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཆོག་འཐུས་ཀྱི་ལག་ཁྱེར་སྣ་རིགས་སུམ་ཆ་གཅིག་ཡན་ཉུང་དུ་བཏང་ཡོད། “སྐབས་བསྟུན་གཉིས་དང་། ཡོངས་བསྒྲགས་གཅིག་”གི་ལྟ་སྐུལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལག་ལེན་བྱས་ཡོད། ཁེ་ལས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རིན་དངུལ་བསྡུ་རིགས་གཙང་བཤེར་ཚད་ལྡན་བྱས་པ་དང་། ནུས་ཁུངས་དང་། དྲ་སྤྱོད། དངོས་ཟོག་སྐྱེལ་འདྲེན་སོགས་པའི་མ་གནས་ཆག་པར་སྐུལ་འདེད་བྱས་ཡོད། “འཕྲིན་སྦྲེལ་དྲ་བ་+སྲིད་དོན་ཞབས་ཞུ་”ཟབ་སྤེལ་བྱས་ཤིང་། ས་གནས་ཁག་གིས་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྒྱུར་བཅོས་བྱེད་ཐབས་ཁག་གཅིག་འཚོལ་ཞིབ་དང་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་པས། ཁེ་ལས་དང་མང་ཚོགས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བྱ་བ་སྒྲུབ་བདེར་གྱུར་ཡོད།
     བཞི་ནས་གསར་གཏོད་ལ་བརྟེན་ནས་གོང་འཕེལ་ཡོང་བར་བྱེད་པའི་འཐབ་ཇུས་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་པ་དང་། གསར་དུ་གཏོད་ནུས་དང་ལས་ཆོད་ཇེ་ཆེར་བཏང་ཡོད། སྐྱེ་ཁམས་བཟང་སྒྱུར་གསར་གཏོད་ཤུགས་ཆེན་བྱས་པ་དང་། གསར་གཏོད་ཀྱི་བྱེད་པོ་ཁག་གི་ཧུར་སེམས་སྐུལ་སློང་བྱས་ཡོད། ཚན་རྩལ་དོ་དམ་སྒྲིག་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་བྱས་ཏེ། འགག་རྩ་དང་སྲོག་ཤིང་གི་ལག་རྩལ་འགག་སྒྲོལ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་པ་དང་། ཚན་རྩལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ལྟེ་གནས་སོགས་པ་གལ་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། ཁེ་ལས་ཀྱི་ལག་རྩལ་གསར་དུ་གཏོད་པའི་བྱེད་པོའི་གོ་གནས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་བྱེད་གྲོན་སྣོན་རྩིས་འཕྲི་འཐེན་གྱི་བསྡུར་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་ཁེ་ལས་ཡོངས་སུ་མཆེད་པར་བྱས་ཡོད། གསར་གཏོད་གཉིས་འཕེལ་རྒྱས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བར་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དང་། ལག་རྩལ་གན་རྒྱ་ཚོང་འགྲིག་ཐུབ་གྲངས་30%ཡན་འཕར་ཡོད།  ཚན་རྩལ་གྱིས་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་ཚད་58.5%འཕར་ཡོད།
     ལྔ་ནས་སྒྱུར་བཅོས་སྒོ་འབྱེད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ་དང་། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། གཞུང་དབང་མ་རྩ་དང་ཁེ་ལས་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་བྱས་ཏེ། གཞུང་དབང་ཁེ་ལས་བཟང་སྒྱུར་བསྐྱར་སྒྲིག་དང་། སྤུས་འབྲས་ལེགས་སྐྱོང་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་ཡོད། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་དཀའ་ངལ་དང་གནད་དོན་ཐུག་པར་དམིགས་ཏེ། ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་ཐོག་ནས་དཀའ་ཉེན་སེལ་རོགས་བྱས་ཡོད། ནོར་ཁྲལ་སྒྲིག་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་བ་དང་། སྔོན་རྩིས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་དོ་དམ་སྒྱུར་བཅོས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཡོད། དངུལ་རྩའི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་སྒྲིག་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་བྱས་པ་དང་། ཁེ་སྤོགས་དང་། དངུལ་བརྗེས་ཚོང་ར་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་ཡོད། ཞིང་ལས་དང་། གྲོང་གསེབ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་གཞག སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་སོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སྒྱུར་བཅོས་མུ་མཐུད་ཟབ་སྤེལ་བྱས་ཡོད། ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་སྒོ་འབྱེད་པའི་བྱེད་ཐབས་འགངས་ཆེན་རབ་དང་རིམ་པ་བཏོན་ཡོད། “རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་”མཉམ་སྐྲུན་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱི་ཕན་ནུས་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ཐོན་པ་དང་། ལམ་རྒྱུད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མཉམ་ལས་ལམ་སྲོལ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་སྐྱོན་བྲལ་བྱུང་ཞིང་། དཔལ་འབྱོར་ཉོ་ཚོང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྤེལ་རེས་ཁྱབ་སྤེལ་མགྱོགས་སུ་བཏང་ཡོད། ཕྱི་ཕྱོགས་ཉོ་ཚོང་གི་སྲིད་ཇུས་བརྟན་པོ་བཏོན་པ་དང་། དངོས་ཟོག་འགག་སྒོ་གྲོལ་ཡུན་ཕྱེད་ཀ་ཡན་ཐུང་དུ་བཏང་ཡོད། དངོས་ཟོག་འགའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་གཏོང་སྒོ་ཁྲལ་བཅག་པ་དང་། སྒོ་ཁྲལ་གྱི་སྤྱིའི་ཚད་གཞི་9.8%ནས་7.5%བར་བཅག་ཡོད། རྒྱལ་མཚམས་ལས་བརྒལ་བའི་གློག་རྡུལ་ཚོང་དོན་ཕྱོགས་བསྡུས་ཚོད་ལྟ་ཁུལ་ཁག་གཅིག་གསར་དུ་བཙུགས་ཡོད། རང་མོས་ཉོ་ཚོང་ཚོད་ལྟ་ཁུལ་གྱི་སྒྱུར་བཅོས་ཚོད་ལྟ་འདྲ་བཟོ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་ཡོད། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མ་དངུལ་བཅུག་འཐུས་ལྡོག་ཕྱོགས་གསལ་ཐོ་ཇེ་ཉུང་དུ་བཏང་བ་དང་། དངུལ་རྩ་དང་། རླངས་འཁོར་སོགས་པའི་ལས་རིགས་ཀྱི་སྒོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་ཞིང་། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མ་དངུལ་ལས་གཞི་གལ་ཆེན་ཁག་གཅིག་རྩ་བ་ཚུགས་པ་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་གྱིས་མ་དངུལ་བཞག་པའི་ཁེ་ལས་གསར་པ་འཛུགས་གྲངས་70%རུ་ཉེ་བ་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད།
     དྲུག་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ས་ཁོངས་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་ཀྱིས་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་བས། ཕན་ཚུན་སྐུལ་རེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཟང་པོ་ཆགས་ཡོད། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་ལག་བསྟར་ནུས་ལྡན་བྱས་པ་དང་། འབྲུ་རིགས་ཐོན་འབོར་བསྡོམས་གྲངས་རྒྱ་མ་དུང་ཕྱུར་ཁྲི་1.3ཡན་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ཅན་དཔེ་གསར་ཁྱབ་སྤེལ་ཏན་ཏིག་བྱས་པ་དང་། ཞིང་ལས་སྤོ་སྒྱུར་གྱི་མི་གྲངས་ཁྲི་1400རུ་ཉེ་བ་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་དུ་གཞིས་ཆགས་ཡོད། ནུབ་རྒྱུད་གསར་སྤེལ་དང་། བྱང་ཤར་དར་རྒྱས། དབུས་རྒྱུད་དར་སྤེལ། ཤར་རྒྱུད་སྔོན་ལ་འཕེལ་རྒྱས་བཅས་ཀྱི་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་བ་དང་། སྒྱུར་བཅོས་གསར་གཏོད་བྱེད་ཐབས་ཁག་གཅིག་བཏོན་ཡོད། པེ་ཅིན་ཐེན་ཅིན་ཧོ་པེ་ས་ཁུལ་གསུམ་མཐུན་སྦྱོར་ངང་ནས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་ཐོབ་པ་དང་། འབྲི་ཆུའི་དཔལ་འབྱོར་རྒྱུད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་བྱས་ཤིང་། ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་སྲ་བརྟན་དུ་བཏང་ཡོད། ཡུའེ་ཀང་ཨའོ་གསུམ་པོའི་ཁུག་ཆེན་ཁུལ་གྱི་འཆར་འགོད་འཛུགས་སྐྲུན་དོན་དམ་གྱི་གོམ་སྟབས་སྤོས་པ་དང་། ཀང་ཀྲུའུ་ཨའོ་ཟམ་ཆེན་བསྐྲུན་ནས་རླངས་འཁོར་ཤར་བགྲོད་ཐུབ་ཡོད། གསར་བརྗེའི་གནས་ཪྙིང་ཁུལ་དང་། མི་རིགས་ས་ཁུལ། མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ། དབུལ་ཕོངས་ས་ཁུལ་བཅས་སྒྱུར་བཅོས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རོགས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། མྱུར་བགྲོད་ལྕགས་ལམ་དུ་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་པའི་ལམ་ཚད་སྤྱི་ལེ་4100དང་། མྱུར་བགྲོད་གཞུང་ལམ་སྤྱི་ལེ་6000ལྷག་ཙམ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གཞུང་ལམ་སྤྱི་ལེ་ཁྲི་30ལྷག་ཙམ་བཅས་གསར་སྐྲུན་ལེགས་བཅོས་བྱས་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ས་ཁོངས་འཕེལ་རྒྱས་མཐུན་སྦྱོར་ངང་ནས་རྒྱུན་མཐུད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།
     བདུན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རིང་དམངས་འཚོ་འགན་སྲུང་དང་ལེགས་བཅོས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་པ་དང་། སྒྱུར་བཅོས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཀྱིས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ལ་སྔར་བས་ཇེ་མང་དང་དྲང་སྙོམས་སུ་ཕན་ཡོད། ཕྱི་རོལ་ཁོར་ཡུག་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་བའི་དབང་གིས་ལས་ཞུགས་ལ་གནོད་པར་དམིགས་ནས། དུས་ཐོག་ཏུ་ལས་ཞུགས་བརྟན་པོ་ཡོང་ཐབས་བཏོན་ཡོད། འོས་འགན་སློབ་གསོའི་དགེ་རྒན་གྱི་གླ་ཕོགས་ཐོབ་ཐང་སྲིད་ཇུས་ཁྱབ་སྤེལ་དོན་འཁྱོལ་ཤུགས་ཆེན་བྱས་པ་དང་། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་ཆུང་བའི་སློབ་གྲྭ་དང་ཞང་གྲོང་གི་ཞག་སྡོད་ལམ་ལུགས་སློབ་གྲྭ་འཛུགས་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། མཐོ་རིམ་སློབ་གསོ་ནང་དོན་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་བྱས་ཡོད། ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་བཟོ་པའི་མ་མཐའི་རྒན་གསོའི་འགན་བཅོལ་ཐེབས་རྩ་ཀྲུང་དབྱང་གིས་སྙོམ་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་བཙུགས་པ་དང་། རྒན་ཡོལ་ཞུ་མཁན་གྱི་མ་མཐའི་རྒན་གསོའི་འཚོ་དངུལ་མང་དུ་བཏང་ཞིང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མིའི་རྨང་གཞིའི་རྒན་གསོའི་འཚོ་དངུལ་གྱི་ཚད་གཞི་དམའ་ཤོས་ཟླ་རེར་སྒོར་70ཡིན་པ་ནས་88བར་མང་དུ་བཏང་ཡོད། གཟིགས་སྐྱོང་དང་། འགན་སྲུང་དམའ་ཤོས་སོགས་པའི་ཚད་གཞི་མུ་མཐུད་མཐོ་རུ་བཏང་སྟེ། དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་པར་“ཁ་གསབ་རིགས་གཉིས་”བྱེད་པའི་ཆ་རྐྱེན་ལོན་མི་ཚང་མར་ཕན་པར་བྱས་ཡོད། དམག་ལོག་དམག་མིར་ཞབས་ཞུ་དོ་དམ་གྱི་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས། དམག་ལོག་དམག་མིའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་ཡོད། སྨན་བཅོས་དང་། སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ། སྨན་རིགས་དང་སྨན་པ་བཅས་མཉམ་སྒུལ་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་བ་དང་། རིམ་དབྱེའི་ནད་བརྟག་སྨན་བཅོས་ཁྱབ་སྤེལ་བརྟན་པོར་བྱས་ཡོད། གྲོང་མིའི་མ་མཐའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་འཚོ་སྣོན་ཚད་གཞི་དང་ནད་ཆེན་འགན་བཅོལ་ཐོག་ནས་འགྲོ་སོང་རྩིས་ཞུའི་བསྡུར་ཚད་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། སྨན་རིགས་གསར་པར་དཔྱད་དཔོག་དང་ཞིབ་མཆན་འགོད་ལུགས་སྒྱུར་བཅོས་མགྱོགས་སུ་བཏང་སྟེ། སྐྲན་ནད་འགོག་སྨན་རིགས་17གྱི་གོང་ཚད་ཇེ་ཆེར་བཅག་པ་མ་ཟད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་དཀར་ཆག་ཏུའང་བཅུག་ཡོད། རིག་གནས་དམངས་ཕན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཁྱབ་སྤེལ་མགྱོགས་སུ་བཏང་བ་དང་། གཞི་རིམ་གྱི་སྤྱི་པའི་རིག་གནས་ཞབས་ཞུར་བསྟུད་མར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ཡོད། དམངས་ཡོངས་ཀྱི་གཟུགས་གཞི་བདེ་ཐང་ཡར་ངོའི་ཟླ་ལྟར་འཕེལ་བ་དང་། ལུས་རྩལ་བུ་རྒོད་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོའི་ཐོག་གྲུབ་འབྲས་གཡུར་ཟ་བསྐྱར་མར་བླངས་ཡོད།
     བརྒྱད་ནས་ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་སྲིད་གཞུང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་བཅོས་སྐྱོང་གསར་གཏོད་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཞི་མཐུན་བརྟན་བརླིང་རྒྱུན་མཐུད་བྱུང་ཡོད། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གྲོས་གཞི་18གྲོས་ཞིབ་གནང་བྱར་ཕུལ་བ་དང་། སྲིད་འཛིན་ཁྲིམས་སྲོལ་37གཏན་འབེབས་དག་བཅོས་བྱས་ཡོད། སྲིད་གཞུང་གི་སྒྲིག་གཞི་བཟོ་འགོད་དང་འགན་ནུས་བགོ་སྒྲིག་སྒྱུར་བཅོས་དང་ལེགས་སྒྲིག་བྱས་ཡོད། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ལྟ་ཞིབ་ཆེན་མོ་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བ་དང་། སྒྱུར་བཅོས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་བཀོད་པ་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་བར་བྱས་ཡོད། རྩིས་བཤེར་ལྟ་སྐུལ་གྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་སྒྱུར་བཅོས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་ཞིང་། ཡིག་བསྐུར་ངོ་བཅར་ལས་དོན་སྒྲུབ་སྟངས་གསར་དུ་གཏོད་ཡོད། འཕྲལ་བསྟུན་དོ་དམ་སྒྱུར་བཅོས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས། རང་བྱུང་གི་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་ཁ་གཏད་ཕན་འབྲས་ཐོན་པར་བཅལ་བ་དང་། ཐོན་སྐྱེད་བདེ་འཇགས་ཐད་བྱུར་ཉེས་བྱུང་འབོར་དང་བྱུར་ཉེས་ཚབས་ཆེན་དང་དམིགས་བསལ་ཆེན་པོ་བྱུང་འབོར་བསྟུད་མར་ཆག་ཡོད། ཟས་རིགས་དང་སྨན་རྫས་བདེ་འཇགས་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ་དང་། ཁྲང་ཁྲུན་ཁྲང་ཧྲེང་ཀུང་སི་སོགས་པའི་སྐྱོན་ལྡན་རིམས་འགོག་སྨན་ཁབ་ཀྱི་གྱོད་དོན་ཞིབ་བཤེར་ཐག་གཅོད་ནན་པོར་བྱས་ཤིང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ་དང་། ནག་སེལ་གཤེད་འཇོམས་ཀྱི་ཆེད་དོན་འཐབ་རྩོད་བྱས་ཤིང་། ཁྲིམས་འགལ་ཉེས་གསོག་གི་རིགས་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་རྡུང་རྡེག་བཏང་བས། ཞི་བའི་ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ཐོབ་ཡོད།
     ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཏང་ནན་པོར་སྐྱོང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་འཐབ་ཇུས་བཀོད་པ་ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱས་པ་དང་། ཏང་སྲོལ་དང་སྲིད་གཙང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། “སློབ་གཉིས་བྱེད་གཅིག་”སློབ་སྦྱོང་གི་སློབ་གསོ་རྒྱུན་ལྡན་ཅན་དང་ལམ་ལུགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་ཡོད། ཀྲུང་དབྱང་གི་གཏན་འབེབས་དོན་ཚན་བརྒྱད་དང་དེའི་ལག་བསྟར་ཞིབ་སྲོལ་གྱི་དགོངས་དོན་ལག་ལེན་ནན་པོར་བྱས་ཏེ། “སྤྱོད་ཚུལ་བཞི་”བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་ཡོ་བསྲང་བྱས་ཡོད། ཁྲིམས་འགལ་སྒྲིག་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་རྩད་ཞིབ་ཐག་གཅོད་ནན་པོར་བྱས་པ་དང་། རུལ་སུངས་པར་ཁྲིམས་ཆད་བཅད་པས། རུལ་རྒོལ་འཐབ་རྩོད་ལ་ཟིལ་གནོན་ཚུལ་གྱི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཡོད།
     ལོ་གཅིག་འདས་རིང་ལ། ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་མོའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལ་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ཐོབ་ཡོད། པོའོ་ཨའོ་ཨ་ཤེ་ཡའི་གླེང་སྟེགས་ཀྱི་ལོ་ཚོགས་དང་། ཧྲང་ཧའེ་མཉམ་ལས་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ཆིང་ཏའོ་དབུ་ཚོགས། ཀྲུང་གོ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་ཀྱི་པེ་ཅིན་དབུ་ཚོགས་སོགས་པའི་བདག་རེས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་ལམ་ལྷོང་བྱུང་ཡོད། ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་པས་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོར་འཚམས་འདྲིར་བསྐྱོད་པ་དང་། ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་ཚོགས་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་དངོས་གཞི་མིན་པའི་ཚོགས་འདུ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུ་ཚོགས་པའི་དབུ་གཙོའི་ཚོགས་འདུ། འབོ་གསེར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་པའི་མཇལ་འཕྲད། ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཡོ་རོབ་ཀྱི་དབུ་གཙོའི་ཚོགས་འདུ། ཨེ་ཤ་ཡའི་ཤར་རྒྱུད་མཉམ་ལས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་པའི་ཚོགས་འདུ་རབ་དང་རིམ་པ་སོགས་པའི་བྱེད་སྒོ་གལ་ཆེན་ལ་ཞུགས་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་མོ་གཙོ་བོའི་བར་དང་འབྲེལ་བ་སྤྱིའི་ཆ་ནས་བརྟན་པོ་དང་། ཉེ་འཁོར་རྒྱལ་ཁབ་བར་དང་འབྲེལ་བ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ཞིང་། དར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་བར་དང་མཐུན་སྒྲིལ་མཉམ་ལས་ཀྱི་འབྲེལ་ཐག་ཇེ་བརྟན་དུ་གྱུར་ཡོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་བ་དཔེ་གསར་དང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་ལས་དབང་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པ་འཛུགས་པར་སྐུལ་མ་བཏང་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་དང་། བདེ་འཇགས། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་བཅས་སྲུང་སྐྱོང་བརྟན་པོར་བྱས་པ་དང་། དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྤེལ་རེས་ལ་གྲུབ་འབྲས་གཡུར་ཟ་ཐོབ་ཡོད། ཀྲུང་གོས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་ཀུན་གྱི་མིག་ལམ་དུ་གྱུར་པའི་ལེགས་སྐྱེས་འགངས་ཆེན་ཕུལ་ཡོད།  【1】  【2】  【3】  【4】  【5】  【6】  【7】  【8】